อย่างที่ผมมักจะกล่าวอยู่เสมอว่า “สัดส่วน” มีความสำคัญมากกว่า Measurement หรือพูดอีกมุมหนึ่งคือ การยกตัวเลข สัดส่วน รวมไปถึงทรงหรือสไตล์ที่คนอื่นใส่แล้วสวยมาใช้โดยที่ไม่ได้พิจารณาจากสัดส่วนและรูปร่างของตัวเองนั้นมีโอกาสที่จะทำให้เสื้อผ้าสั่งตัดที่เมื่อเราเอามาใส่จริงๆแล้วมักจะไม่สวยอย่างที่คิดไว้ หรือรู้สึกว่ามันดูแปลกๆโดยที่เราไม่รู้ว่าสาเหตุนั้นมาจากอะไร

หนึ่งตัวอย่างที่ชัดเจนมากที่สุดก็คือ “ลักษณะของปกคอเสื้อเชิ้ต” นี่เองครับ เพราะปกเสื้อเชิ้ตนี้อยู่ใกล้กับใบหน้าเรามากที่สุด ดังนั้นจึงส่งอิทธิพลต่อ Silhouette ของใบหน้าเราได้เยอะที่สุดเช่นกัน

หากสรุปในประโยคเดียว หลักการเลือกปกเสื้อเชิ้ตคือ “ความสูงของคอปกเชิ้ตจะแปรผันตรงกับสัดส่วนของหน้าและคอ ขณะที่องศาความกางของปกเชิ้ตจะต้องแปรผกผันกัน”

แต่ถ้าหากต้องการลงในรายละเอียดแล้ว เราต้องทำความเข้าใจกับ Anatomy ของปกเสื้อเชิ้ตกันสักเล็กน้อยก่อนครับ

1. Collar Spread: องศาความกางของปกเชิ้ต

2. Collar Point: ความยาวของปกเชิ้ตมาถึงปลาย

3. Collar Height: ความสูงของปกเชิ้ต

4. Collar Band: แถบผ้าแนวตั้งที่เชื่อมระหว่างปกเชิ้ตเองกับตัวเชิ้ต

5. Tie Space: พื้นที่การติดกระดุมคอ

6. Collar Leaf: ตัวปกเชิ้ตเอง

ปัจจัยที่ต้องพิจารณาว่าเสื้อเชิ้ตตัวนั้นเหมาะกับตัวเราหรือไม่ มี 4 ปัจจัยหลักๆ ได้แก่

1. ลักษณะของปกเชิ้ต (Collar Leaf Type) และองศาความกางของปกเชิ้ต (Collar Spread)  

Collar Leaf มีมากหมายหลายแบบ แต่ที่ได้รับความนิยมหลักๆและพบเจอได้บ่อยที่สุดมี 3 ประเภท ได้แก่ “Spread Collar” “Button Down Collar” และ “Band Collar” หรือเชิ้ตคอจีน

เราต้องประเมินลักษณะรูปร่างของใบหน้าเราก่อนว่าเป็นแบบไหน เช่น โครงหน้าสี่เหลี่ยม สามเหลี่ยมคว่ำ วงรี วงกลม หน้าใหญ่เมื่อเทียบกับตัว หน้าเล็ก หน้ายาว เป็นต้น จากนั้นเราจึงจะมาพิจารณาเลือกลักษณะของปกเชิ้ตต่อได้ แต่เพื่อความง่ายและสะดวกในการพิจารณา ผมขอแบ่งหมวดหมู่ออกเป็นสองแบบใหญ่ๆ คือ ขนาดของหน้า และรูปทรงของหน้า

หากเราเป็นคนหน้าใหญ่ หน้าอ้วน หรือหน้าค่อนไปทางวงกลม เราต้องการปกเชิ้ตที่มีความบานของปกเชิ้ตไม่เยอะ เช่น Button Down Collar ที่องศาความกางของปกแคบลงมาหน่อย หรือ Spread Collar ที่ไม่ได้มีองศาการ Spread ออกไปเยอะ เช่น Semi Pread Collar เพื่อ Contrast กับลักษณะของใบหน้า จะเป็นการช่วยสร้างความรู้สึกให้หน้าเรียวและเพรียวขึ้น หากเราเลือกปกเชิ้ตที่บานมากๆเช่น Cutaway Collar จะยิ่งทำให้รู้สึกว่าหน้าของเราดูบานกว่าปกติ

หากเราเป็นคนหน้าเล็ก หน้าเรียว รูปทรงสามเหลี่ยม เราต้องการปกเสื้อเชิ้ตที่จะมา Contrast กับความยาวของใบหน้าเราโดยการเลือกปกเชิ้ตที่มีดีกรีองศาความกางของปกออกมาสักหน่อย สามารถใส่ได้ทั้ง Spread Collar และ Button Down Collar ที่ไม่ได้ปกแคบจนเกินไป หากใส่ปกเสื้อเชิ้ตที่มีลักษณะทิ่มลงหรือองศาการกางของปกไม่เยอะ จะเป็นการเสริมให้หน้าเราดูยาวและแหลมขึ้น

2. ความสูงของคอปกเชิ้ต (Collar Height)

ในส่วนนนี้เราต้องพิจารณาจากสองปัจจัย นั่นก็คือ ส่วนสูงทั้งตัวและความยาวของคอ หากเราเป็นคนตัวสูงหรือคอยาว ความสูงของคอปกเชิ้ตควรจะสูงกว่าปกติอีกสักหน่อย หากคอเชิ้ตต่ำเกินไปจะทำให้คอเราดูยื่นกว่าปกติและไม่สมกับสัดส่วนความสูง หากเราเป็นคนตัวเตี้ยหรือคอสั้น ปกเชิ้ตก็ไม่ควรจะสูงมาก ไม่เช่นนั้นจะดูเหมือนว่าหัวเราจะจมไปอยู่ในปกเชิ้ตแทน แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นควรจะอิงจากสัดส่วนความยาวคอเป็นหลักมากกว่าส่วนสูงทั้งตัวครับ

3. ขนาดของปกเสื้อเชิ้ต (Collar Size)

ปัจจัยในเรื่องของขนาดปกเสื้อเชิ้ตจะแปรผันตรงกับขนาดของใบหน้าและหัว หากเราเป็นคนหน้าใหญ่ ขนาดของปกก็ควรจะใหญ่ตามไปด้วย หากใส่เชิ้ตที่ปกขนาดเล็กจะทำให้สัดส่วนหน้าดูใหญ่ขึ้น ดูเหมือนหัวเราจุกออกมาจากปกเชิ้ต ในทางกลับกันหากเป็นคนหน้าเล็ก ขนาดของปกเชิ้ตก็ควรจะเล็กลง หากใส่เชิ้ตที่มีปกขนาดใหญ่ก็จะให้ความรู้สึกที่หัวของเราจมหายไปจากการที่ปกเชิ้ตเด่นเกินหน้าเกินตา 

อีกปัจจัยหนึ่งที่ต้องพิจาณาในส่วนนี้ คือ ความยาวของปกเชิ้ตที่ทิ่มลงมายาวจากคอ (Collar Point) ซึ่งความยาวส่วนนี้ควรจะแปรผกผันกับสัดส่วนของใบหน้า เช่นถ้าหน้าค่อนข้างกลมควรจะมีส่วนนี้ที่ยาวขึ้นเพื่อมา Contrast กัน ในทางกลับกันหากเป็นคนที่มีใบหน้าเรียวยาว ความยาวส่วนนี้ไม่ควรจะยาวเกินไปเพราะจำทำให้หน้ายิ่งดูยาวกว่าเดิม

4. ความรู้สึกเวลาติดกระดุมคอ

หากเราวางแผนที่จะซื้อเสื้อเชิ้ตไปใช้คู่กับการใส่เนคไท สิ่งที่สำคัญที่สุดคือเสื้อเชิ้ตตัวนั้นต้องติดกระดุมคอได้แบบที่เราไม่อึดอัด เราต้องหา Balance ระหว่างเชิ้ตที่เมื่อติดกระดุมคอแล้วแน่นเกินไปจนหายไปใจลำบาก กับเชิ้ตที่ติดกระดุมคอแล้วคอหลวมหรือเหลือพื้นที่มากเกินไปจนดูเหมือนหยิบเสื้อของคนอื่นมาใส่ ความรู้สึกที่ผมคิดว่าโอเคที่สุดเมื่อติดกระดุมที่คอเชิ้ตคือ รู้สึกว่ามีการติดกระดุมคออยู่ แต่ไม่ได้รู้สึกอึดอัด Tailor บางคนอาจจะอิงจากพื้นที่ที่เหลือพอที่จะสอดนิ้วเข้าเข้าไปได้ แต่ผมคิดว่าหากใส่แล้วยังอึดอัดบริเวณต้นคอก็ควรจะหาเชิ้ตที่คอใหญ่ขึ้นครับ

เสื้อเชิ้ตที่มีวางขายตามท้องตลาดแบบไม่ได้สั่งตัด เรามักจะมีตัวเลือกในการเลือกที่ไม่เยอะมากเท่าใดนัก และมักทำ Collar ในแต่ละแบบมากลางๆเพื่อที่จะสามารถฟิตกับรูปทรงหน้าได้หลากหลาย ดังนั้นหากเป็นไปได้ควรที่จะลองใส่เปรียบเทียบลักษณะของปกเชิ้ตและ “ต้องติดกระดุมเม็ดบนสุดตอนลองทุกครั้ง”